 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ 
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Στρατολογικές διατάξεις Βασική στρατολογική ορολογία
Δομή Διάρθρωση και Οργάνωση Στρατολογικού Σώματος Η ευθύνη για τη λειτουργία του συστήματος Στρατολογίας της Χώρας, ανήκει στο Στρατολογικό Σώμα, το οποίο, από το 1989, είναι Κοινό Σώμα και για τους τρεις Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων. Το Στρατολογικό Σώμα διευθύνεται από τη Διεύθυνση Στρατολογικού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΔΣΛ/ΓΕΕΘΑ), η οποία λειτουργεί έτσι και ως Διεύθυνση Σώματος και ως Επιτελική Διεύθυνση του ΓΕΕΘΑ, υπαγόμενη απευθείας στον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, τον οποίο υποβοηθεί στη διαμόρφωση της στρατολογικής "πολιτικής" και στην εφαρμογή της Στρατολογικής Νομοθεσίας. Η ΔΣΛ/ΓΕΕΘΑ προΐσταται των 10 Περιφερειακών Διευθύνσεων Στρατολογικού (ΠΔΣΛ), που λειτουργούν στις έδρες ευρύτερων γεωγραφικών περιφερειών και, δια των ΠΔΣΛ, προΐσταται των 57 Στρατολογικών Γραφείων (ΣΓ), που λειτουργούν σε όλους τους Νομούς της Χώρας, ένα σε κάθε πρωτεύουσα Νομού, πλην Αθηνών και Θεσσαλονίκης, όπου λειτουργούν περισσότερα (6 στην Αθήνα και 2 στη Θεσσαλονίκη), λόγω των εκεί πληθυσμιακών δεδομένων. Στις σελίδες 41 και 42 παρατίθενται χάρτες, με τις περιοχές αρμοδιότητας των ΠΔΣΛ και τις πόλεις, όπου εδρεύουν Στρατολογικά Γραφεία. Η Διεύθυνση προΐσταται άμεσα και της Σχολής Στρατολογικού (ΣΣΛ), που συγκροτήθηκε πρόσφατα με έδρα την Αθήνα και αποτελείται από: Το Σχολείο Επιμόρφωσης Δντών Στρατολογικού Σώματος (ΣΕΔΣΣ) Το Σχολείο Εφαρμογής Στρατολογίας (ΣΕΣ) Το Τμήμα Εφέδρων Αξκών Στρατολογικού (ΤΕΑΣΛ) Το Τμήμα Στρατολογικής Επιμόρφωσης (ΤΣΕ) Με τη λειτουργία της ΣΣΛ καθιερώθηκε και το έμβλημά της, το οποίο είναι και έμβλημα του Στρατολογικού Σώματος, συμβολίζει δε τη διακλαδικότητά του. Η όλη οργάνωση και λειτουργία των Στρατολογικών Υπηρεσιών, ρυθμίζεται από τον Κανονισμό Εσωτερικής Λειτουργίας και Οργάνωσης Στρατολογικών Υπηρεσιών. Προσωπικό που στελεχώνει τις στρατολογικές υπηρεσίες Οι στρατολογικές υπηρεσίες στελεχώνονται από μόνιμους Αξιωματικούς, που ανήκουν στο Στρατολογικό Σώμα, Δόκιμους Έφεδρους Αξιωματικούς του Στρατού Ξηράς (διατίθενται από το Πεζικό), γυναίκες Εθελόντριες Πενταετούς Υπηρεσίας και Εθελόντριες Μακράς Θητείας και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και πολιτικούς υπαλλήλους όλων των βαθμών. Οι θέσεις που τοποθετείται το πιο πάνω προσωπικό και τα καθήκοντα που ασκεί, απορρέουν από τα αντίστοιχα οργανωτικά κείμενα, που εκδόθηκαν σχετικά πρόσφατα (Οργανωτική Διαταγή Σώματος και Πίνακες Οργάνωσης Υλικού των υπηρεσιών μας). Στο Στρατολογικό Σώμα θα ενταχθούν και γυναίκες Επαγγελματίες Οπλίτες (ΕΠΟΠ), οι οποίες θα συνδράμουν αποφασιστικά στο έργο της μετάπτωσης από το χειρογραφικό στο μηχανογραφικό σύστημα και θα συμβάλουν στη μείωση του κόστους υλοποίησης του προγράμματος. Διεύθυνση Στρατολογικού (ΔΣΛ) του ΓΕΕΘΑ Η ΔΣΛ/ΓΕΕΘΑ είναι υπεύθυνη: α. Για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή της στρατολογικής νομοθεσίας σε όλη τη Χώρα. β. Για τον συντονισμό των Γενικών Επιτελείων των τριών Κλάδων σε θέματα στρατολογίας. γ. Για την επάνδρωση, την υποστήριξη και την ομαλή λειτουργία των 68 Μονάδων που υπάγονται σ' αυτή (η Σχολή Στρατολογικού, 10 ΠΔΣΛ και 57 ΣΓ), καθώς και τη στελέχωση των λοιπών θέσεων, για τις οποίες έχει προβλεφθεί να υπηρετούν Αξιωματικοί Στρατολογικού. δ. Για την εξέλιξη και τις μεταβολές υπηρεσιακής κατάστασης των μόνιμων Αξιωματικών του Στρατολογικού Σώματος, από τη στιγμή της αποφοίτησής τους από τη Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων, καθώς και για τη μέριμνα της συνεχούς εκπαίδευσης και κατάρτισής τους. ε. Για τον χειρισμό, από πλευράς ΓΕΕΘΑ, κάθε θεσμικού κειμένου, που έχει σχέση με τη στρατολογία. Η ΔΣΛ/ΓΕΕΘΑ, διευθύνεται από Υποστράτηγο Διευθυντή, που βοηθείται στο έργο του από Ταξίαρχο Υποδιευθυντή, και είναι οργανωμένη στα ακόλουθα Τμήματα: α. Προσωπικού - Οργάνωσης, το οποίο χειρίζεται θέματα που αφορούν στο προσωπικό, την εκπαίδευση, την οργάνωση και λειτουργία του Στρατολογικού Σώματος, της Σχολής Στρατολογικού και των Μονάδων του. β. Νομοπαρασκευαστικό, για την εκπόνηση των θεσμικών κειμένων, που σχετίζονται με τη στρατολογία, το συντονισμό στα θέματα νομοθεσίας με τα Γενικά Επιτελεία των Κλάδων και το ΕΠΥΕΘΑ, τα θέματα στράτευσης γυναικών, τον τύπο των χρησιμοποιουμένων εντύπων και την εισήγηση επί των ερωτήσεων και επερωτήσεων, που κατατίθενται στη Βουλή. γ. Εφαρμογής Στρατολογικής Νομοθεσίας, για το χειρισμό θεμάτων που αφορούν στην εφαρμογή των νομοθετημάτων και των κανονιστικών πράξεων στρατολογικού περιεχομένου, καθώς επίσης και θέματα προσφυγών και αντικρούσεων επί αιτήσεων ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ. δ. Μηχανογράφησης, για το χειρισμό θεμάτων που αφορούν στη μηχανογράφηση και τη είσοδο νέων τεχνολογιών στο χώρο των Στρατολογικών Υπηρεσιών. ε. Γραμματεία, για την ανάλογη γραμματειακή υποστήριξη της Διεύθυνσης. Εκτός του παραπάνω έργου, που περιγράφηκε σε πολύ γενικές γραμμές, η Διεύθυνση επιφορτίζεται και με τα ακόλουθα: α. Την εισήγηση από το ΓΕΕΘΑ προς τον κ. Υπουργό Εθνικής Άμυνας επί αιτημάτων ανυπότακτων, που ζητούν για έκτακτους και σοβαρούς λόγους να έλθουν στην Ελλάδα και να παραμείνουν, χωρίς στρατολογικό έλεγχο, για διάστημα έως δεκαπέντε ημέρες. β. Τη λειτουργία της Ειδικής Μικτής Επιτροπής (συμμετέχουν Αξιωματικοί και καθηγητές Πανεπιστημίου), που εξετάζει σε τακτικές συνεδρίες τα αιτήματα χορήγησης αναβολής κατάταξης σε διαπρεπείς στο εξωτερικό επιστήμονες-ερευνητές, κατόχους διδακτορικού διπλώματος και εισηγείται σχετικά στον κ. Υπουργό Εθνικής Άμυνας. γ. Τη λειτουργία της Ειδικής μικτής επιτροπής (συμμετέχουν δύο καθηγητές Πανεπιστημίου, Αξιωματικοί Υγειονομικού και Στρατολογικού), που εξετάζει σε τακτικές συνεδρίες αιτήματα όσων επιθυμούν να χαρακτηριστούν ως αντιρρησίες συνείδησης και εισηγείται σχετικά στον κ. Υπουργό Εθνικής Άμυνας. Στις σελίδες 43 και 44 παρατίθενται πίνακες με αριθμητικά στοιχεία για το έργο των ανωτέρω επιτροπών. Μ όνιμοι Αξιωματικοί Στρατολογικού Σώματος Οι μόνιμοι Αξιωματικοί του Στρατολογικού Σώματος προέρχονται από τη Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων της Θεσσαλονίκης. Είναι απόφοιτοι του τμήματος Στρατολογικού της Σχολής αυτής και πτυχιούχοι του Νομικού Τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πλην ορισμένων, που είναι πτυχιούχοι Πολιτικών Επιστημών ή του Παντείου Πανεπιστημίου. Οι Αξιωματικοί αυτοί τοποθετούνται, ανάλογα με το βαθμό και την εμπειρία τους, ως ακολούθως: α. Στη ΔΣΛ και σε άλλες Διευθύνσεις του ΓΕΕΘΑ, τις ΠΔΣΛ και τα ΣΓ. β. Σε Κέντρα Κατάταξης και των τριών Κλάδων. γ. Στις Διευθύνσεις Στρατολογικού Μεγάλων Μονάδων του Στρατού Ξηράς και στη Διοίκηση Ναυτικής Εκπαίδευσης. δ. Στις Διευθύνσεις Στρατολογικού των τριών Γενικών Επιτελείων (Στρατού Ξηράς, Πολεμικού Ναυτικού και Πολεμικής Αεροπορίας) και στο Επιτελείο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΕΠΥΕΘΑ). ε. Στο Γραφείο Υπαρχηγού ΓΕΕΘΑ και το Στρατιωτικό Γραφείο Προεδρίας της Δημοκρατίας. στ. Στο Γραφείο Ακολούθου Άμυνας (ΑΚΑΜ) Βερολίνου ως Βοηθός ΑΚΑΜ- Στρατολόγος και στο Γραφείο ΑΚΑΜ Ουάσιγκτον (με έδρα το Γενικό Προξενείο Νέας Υόρκης) ως επιτελής Στρατολόγος. Η σύσταση των θέσεων αυτών βοήθησε στην επίλυση σημαντικών και χρόνιων προβλημάτων στρατολογικής φύσεως, που αφορούν τους απόδημους Έλληνες. Οι Αξιωματικοί Στρατολογικού φοιτούν, πέραν της Σχολής Στρατολογικού (ΣΕΣ και ΣΕΔΣΣ), στη Σχολή Εθνικής Άμυνας, στις Σχολές Πολέμου Ναυτικού και Αεροπορίας, τις Σχολές Κατωτέρων Επιτελών του Στρατού Ξηράς και της Πολεμικής Αεροπορίας (ΣΧΕΠ, ΣΠΑ/ Κατωτέρων), καθώς και στη Σχολή Προγραμματιστών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (ΣΠΗΥ). Αρκετοί Αξιωματικοί, με δική τους πρωτοβουλία, έχουν αποκτήσει επιπλέον πανεπιστημιακά πτυχία, καθώς και μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών. Ιδιαιτερότητες Στρατολογικού Σώματος Το Σώμα είναι ένα από τα κοινά Σώματα των Ενόπλων Δυνάμεων και καλείται να υποστηρίξει το ΓΕΕΘΑ και τους τρεις Κλάδους, στη λειτουργία των επί μέρους συστημάτων Στρατολογίας. Από την άποψη αυτή, απαιτείται να εμφανίζει σε μεγάλο βαθμό το στοιχείο της ΔΙΑΚΛΑΔΙΚΟΤΗΤΑΣ και να κινείται μεταξύ διαφορετικών νοοτροπιών, μεθόδων εργασίας, τακτικών και θεσμών. Οι Μονάδες του Σώματος (ΣΓ και ΠΔΣΛ) είναι πλήρως αποκεντρωμένες και εδρεύουν σε όλους τους Νομούς της Χώρας. Ορισμένες απ' αυτές αποτελούν τη μοναδική παρουσία των Ενόπλων Δυνάμεων στις περιοχές τους, λειτουργώντας και ως Φρουραρχεία. Ταυτόχρονα, είναι και διοικητικές αρχές (δημόσιες υπηρεσίες), που υπόκεινται στους θεσμούς του δημόσιου ελέγχου, λειτουργούν με τους κανόνες και τις αρχές του διοικητικού δικαίου και βρίσκονται σε στενή επαφή με τις άλλες υπηρεσίες του Κράτους (Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, Ο.Τ.Α., Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Αστυνομικές και Δικαστικές Αρχές, Πρεσβείες, Προξενεία κλπ.). Με τη μορφή λειτουργίας τους ως δημόσιες υπηρεσίες, έρχονται σε άμεση επαφή με όλους τους Έλληνες πολίτες καθημερινά, ανεξαρτήτως φύλου ή ηλικίας, τόσο για την εξέταση αμιγώς στρατολογικών υποθέσεων, όσο και για παροχή γενικότερων πληροφοριών, που αφορούν στις Ένοπλες Δυνάμεις (θέματα Ανώτατων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και Στρατιωτικών Σχολών Υπαξιωματικών, προκηρύξεις και δικαιολογητικά σε διαγωνισμούς πρόσληψης εθελοντικού στρατιωτικού προσωπικού, θέματα εφεδρείας κ.τ.λ). Με τον τρόπο αυτό, οι Μονάδες του Σώματος είναι βιτρίνα και προθάλαμος των ΕΔ, στον οποίο εισέρχονται για πρώτη (συχνά και μοναδική) φορά οι Έλληνες πολίτες και από την επαφή τους αυτή διαμορφώνουν την πρώτη εικόνα για τη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων. Επίσης, αποτελούν και ένα συνδετικό κρίκο των Ενόπλων Δυνάμεων με την ομογένεια, με την οποία βρίσκονται εξ αντικειμένου σε στενή επαφή. Η δομή και η -προς πολλές κατευθύνσεις- λειτουργία των Μονάδων του Σώματος τους προσδίδουν μια ιδιαιτερότητα και δημιουργούν ένα πλέγμα πολλών και πολλαπλών απαιτήσεων οργάνωσης και δράσης. Η ιδιαίτερη φύση τους αυτή, ήταν ο λόγος που εντάχθηκαν ως υπηρεσία - "πιλότος" του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας στο διυπουργικό πρόγραμμα "Ποιότητα για τον Πολίτη", με πολύ ικανοποιητικά μέχρι σήμερα αποτελέσματα, τα οποία έχουν αποσπάσει θετικές κριτικές και σχόλια από το ΥΠΕΣΔΔΑ και άλλες υπηρεσίες. Πληροφορίες για το έργο των στρατολογικών υπηρεσιών (διαδικασίες, θέματα και προβλήματα) Παρακολούθηση ανδρικού πληθυσμού Η υποχρέωση παρακολούθησης των Ελλήνων πολιτών για την εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων, απορρέει απευθείας από το άρθρο 4, παράγραφος 6 του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο, όλοι οι Έλληνες που μπορούν να φέρουν όπλα, υποχρεούνται να συντελούν στην άμυνα της χώρας, κατά τους ορισμούς των νόμων. Από τη ρητή αυτή επιταγή απορρέει και το σύνολο της στρατολογικής νομοθεσίας, η οποία, στο πρώτο κιόλας άρθρο της, καθορίζει ότι όλοι οι Έλληνες, από την 1η Ιανουαρίου του έτους κατά το οποίο διανύουν το δέκατο ένατο έτος μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του έτους κατά το οποίο συμπληρώνουν το πεντηκοστό έτος της ηλικίας τους, έχουν υποχρέωση στράτευσης στις Ένοπλες Δυνάμεις. Η παρακολούθηση των ανδρών από τις στρατολογικές υπηρεσίες αρχίζει σχεδόν με τη γέννησή τους. Όσα αγόρια γεννιούνται εντός του ίδιου έτους, εγγράφονται στα μητρώα αρρένων του οικείου Δήμου κατά τον μήνα Μάρτιο του επόμενου έτους. Στη συνέχεια, αφού εξεταστούν τυχόν διαφωνίες και ενστάσεις και γίνει οριστικοποίηση (επικύρωση) των μητρώων όλων των Δήμων από την οικεία Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, όλα τα μητρώα αρρένων του κάθε Νομού στέλνονται στα κατά τόπους Στρατολογικά Γραφεία, τα οποία, από τη στιγμή εκείνη, αρχίζουν να τα ενημερώνουν ως προς τις επερχόμενες μεταβολές (πρόσθετες εγγραφές και διαγραφές, διορθώσεις και προσθήκες ληξιαρχικών στοιχείων, στατιστική επεξεργασία κ.τ.λ). Τα μητρώα αυτά βιβλιοδετούνται κατά Δήμο και τηρούνται στο διηνεκές. Κάθε χρόνο οι Δήμοι αποστέλλουν στα Στρατολογικά Γραφεία συμπληρωμένα έντυπα στρατολογικών πινάκων, στους οποίους περιλαμβάνονται οι άρρενες, που το έτος αυτό διανύουν το 18ο έτος της ηλικίας τους και επίκειται η έναρξη των διαδικασιών μελλοντικής στράτευσής τους. Οι πίνακες αυτοί περιλαμβάνουν κυρίως στοιχεία πρόσφατης διαμονής των στρατευσίμων, τα οποία λαμβάνονται είτε από τα δημοτολόγια είτε από δηλώσεις των ίδιων και των γονέων τους. Με βάση τους στρατολογικούς πίνακες και με τη λήψη τους, τα Στρατολογικά Γραφεία καταρτίζουν, ενόψει της απογραφής που θα περιγράψουμε πιο κάτω, τα στρατολογικά μητρώα της κλάσης, τα οποία αποτελούν το βασικότερο βιβλίο, όπου καταχωρίζεται οτιδήποτε αφορά στη στρατολογική κατάσταση και την εκπλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεων κάθε Έλληνα πολίτη. Τα στρατολογικά μητρώα τηρούνται επί 120 έτη και στη συνέχεια αποστέλλονται στην Υπηρεσία Στρατιωτικών Αρχείων (Υ.Σ.Α.). Παρακολούθηση Γυναικείου Πληθυσμού Εκτός των ανδρών, από τα Στρατολογικά Γραφεία παρακολουθούνται και οι γυναίκες, που κατατάσσονται στις Ε.Δ. για σταδιοδρομία ή έχουν αποκτήσει στο παρελθόν, με οποιοδήποτε τρόπο, στρατιωτική υπηρεσία και, συγκεκριμένα, οι Αξκοί, μόνιμοι και εθελοντές Υπαξκοί (ΕΠΥ- ΕΜΘ κτλ), καθώς και οι αγωνίστριες της Εθνικής Αντίστασης. Οι γυναίκες των παραπάνω κατηγοριών εγγράφονται σε ειδικά μητρώα, στα οποία καταχωρίζονται όλες εκείνες οι μεταβολές, που επηρεάζουν τη στρατολογική και υπηρεσιακή τους κατάσταση. Διαδικασία Απογραφής- Κατανομή στους Κλάδους των Ε.Δ Πρόκειται για τη νέα πλέον διαδικασία της καταγραφής- απογραφής των αρρένων ελλήνων πολιτών, που παλαιότερα ήταν γνωστή ως "περιοδεύον". Προβλέπεται από το άρθρο 10 του ν. 1763/88, όπως ισχύει σήμερα. Συνοπτικά, η διαδικασία έχει ως εξής: α. Τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο κάθε έτους πραγματοποιείται η απογραφή των στρατευσίμων, που διανύουν το 19ο έτος της ηλικίας τους, στα Στρατολογικά Γραφεία του τόπου μόνιμης διαμονής τους. Για την "κλάση" αυτή (όλους δηλαδή τους γεννημένους το ίδιο έτος) έχουν ήδη συνταχθεί στρατολογικά μητρώα από το προηγούμενο έτος, όπως προαναφέραμε. Κατά τη διαδικασία αυτή, οι στρατεύσιμοι συμπληρώνουν και καταθέτουν ένα μηχανογραφικό έντυπο, το Δελτίο Απογραφής (ΔΑ), με πληροφορίες για τον τόπο κατοικίας, τις σπουδές, το επάγγελμα, τις ιδιαίτερες εμπειρίες τους κ.ά. Στο ΔΑ επισυνάπτουν και δικαιολογητικά για τυχόν σοβαρές παθήσεις τους. Τα ΔΑ υποβάλλονται στη συνέχεια ελεγμένα από τα Στρατολογικά Γραφεία στη ΔΣΛ/ΓΕΕΘΑ. Πρόκειται για διαδικασία απλή, ασφαλή, καθόλου γραφειοκρατική και με μηδαμινό κόστος για την υπηρεσία. β. Αφού γίνει στη συνέχεια επεξεργασία των ΔΑ και παραπεμφθούν στις υγειονομικές επιτροπές όσοι δήλωσαν σοβαρές παθήσεις, η ΔΣΛ/ΓΕΕΘΑ δρομολογεί τη διαδικασία αριθμητικής κατανομής της απογραφείσας κλάσης στους Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, σύμφωνα με συγκεκριμένη διαδικασία, που προβλέπει ειδικό θεσμικό κείμενο. Βασικό κριτήριο είναι το ποσοστό συμμετοχής κάθε Κλάδου στην οροφή των Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ λαμβάνονται υπόψη οι προβαλλόμενες από τους Κλάδους ανάγκες, καθώς και ο αριθμός των μετατάξεων στρατευσίμων παλαιοτέρων κλάσεων, που πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο έτος. γ. Η ονομαστική κατανομή στους Κλάδους πραγματοποιείται τον Αύγουστο (συνήθως) του ίδιου έτους, με μηχανογραφικές μεθόδους από τη ΔΣΛ/ΓΕΕΘΑ, με βάση το ανωτέρω θεσμικό κείμενο, το οποίο θέτει κριτήρια επιλογής ανά Κλάδο, ανάλογα με τα προσόντα κάθε στρατευσίμου. Ενδεικτικά, λαμβάνεται υπόψη η εντοπιότητα (π.χ. οι κάτοικοι νησιών συνήθως επιλέγονται στο Πολεμικό Ναυτικό κ.τ.λ.), οι ειδικές γνώσεις και εμπειρίες. Μετατάξεις στρατευσίμων από Κλάδο σε Κλάδο των Ε.Δ Μετά την αρχική κατανομή κάθε κλάσης και για την κάλυψη έκτακτων υπηρεσιακών αναγκών, πραγματοποιούνται μετατάξεις από Κλάδο σε Κλάδο των Ενόπλων Δυνάμεων, σε αριθμό που να καλύπτει τις ανάγκες αυτές. Οι μετατάξεις υλοποιούνται με απόφαση του κ. ΥΕΘΑ, μετά από εισήγηση του ΓΕΕΘΑ και αφορούν στρατεύσιμους, που, είτε δεν έχουν κληθεί ακόμη για κατάταξη, είτε τους έχει χορηγηθεί αναβολή κατάταξης. Ιδιαίτερη μέριμνα κατά τη διαδικασία αυτή, λαμβάνεται για όσους αποκτούν εξειδικευμένες γνώσεις, απαραίτητες για Κλάδο διαφορετικό εκείνου που έχουν αρχικά κατανεμηθεί (π.χ. οι απόφοιτοι σχολών του Εμπορικού Ναυτικού μετατάσσονται κατά προτεραιότητα στο Πολεμικό Ναυτικό από άλλους Κλάδους κ.τ.λ.). Οι μετατάξεις πραγματοποιούνται συνήθως κατόπιν αιτήματος των ενδιαφερομένων, χωρίς να αποκλείεται υποχρεωτική μετάταξη, ανεξάρτητα δηλαδή από τη βούληση των ενδιαφερομένων, με γνώμονα πάντοτε τις υπηρεσιακές ανάγκες, κατά κατηγορία, κλάση, γραμματικές γνώσεις ή εξειδίκευση. Για την όλη διαδικασία, από τη συγκέντρωση των αιτημάτων, την καταγραφή των αναγκών και την εισήγηση προς την Ηγεσία, μέχρι την ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων με τα στοιχεία όσων μετατάσσονται και των ίδιων των στρατευσίμων, των οποίων τα αιτήματα απορρίπτονται, αρμόδια είναι η ΔΣΛ/ΓΕΕΘΑ. Κατάταξη Στρατευσίμων Το επόμενο από την κατανομή έτος, αρχίζει σταδιακά κατά νομούς, με Εγκυκλίους του κ. Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας, που εισηγείται ο Αρχηγός του οικείου Επιτελείου, η πρόσκληση για κατάταξη των στρατευσίμων της κλάσης αυτής, σε έξι (6) Εκπαιδευτικές Σειρές (ΕΣΣΟ) για κάθε Κλάδο. Η κατάταξη προσδιορίζεται πάντοτε τους μονούς μήνες του έτους (Ιανουάριο, Μάρτιο, Μάιο, Ιούλιο, Σεπτέμβριο και Νοέμβριο), σε διαφορετικές ημερομηνίες και χωριστά Κέντρα Κατάταξης (ΚΕΚ) για κάθε Κλάδο, με δελτία κατάταξης, που αποστέλλουν στους ενδιαφερόμενους τα οικεία ΣΓ, μέσω των κατά τόπους αστυνομικών αρχών. Τα ΣΓ συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες κατάταξης και ενημερώνουν τα ΚΕΚ με τα στοιχεία εκείνα, που επηρεάζουν στρατολογικά τους στρατεύσιμους (γνωστοποίηση μεταβολών προγενέστερης κρίσης σωματικής ικανότητας, προϋπηρεσίας, μειωμένης θητείας ή πρόσθετης υπηρεσίας, αποστολή ατομικών εγγράφων κτλ). Για την επιτυχία της όλης διαδικασίας, τα ΣΓ λειτουργούν μέχρι τις βραδινές ώρες, όλες τις ημέρες κατάταξης και των τριών Κλάδων, προκειμένου να επιλύουν επείγοντα προβλήματα των ΚΕΚ. Όσοι δεν κατατάσσονται αδικαιολόγητα, κηρύσσονται από τα ΣΓ ως ανυπότακτοι. Για την κατηγορία αυτή, επειδή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, θα αναφερθούμε παρακάτω, σε ιδιαίτερη ενότητα. Για τους νέους που επιθυμούν να υπηρετήσουν πριν την αρχική πρόσκληση της κλάσης τους, συνήθως για λόγους απρόσκοπτης στη συνέχεια επαγγελματικής αποκατάστασης, η ισχύουσα νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα να καταταγούν στις Ε.Δ. για εκπλήρωση της θητείας τους ενωρίτερα. Οι οπλίτες αυτοί καλούνται πρότακτοι και μπορούν να καταταγούν μόνο στον Κλάδο που έχουν κατανεμηθεί ή, αν δεν έχει γίνει κατανομή της κλάσης τους, μόνο στο Στρατό Ξηράς. Οι οπλίτες της κατηγορίας αυτής, κατά τα λοιπά, αντιμετωπίζονται όπως όλοι οι οπλίτες, χωρίς να τους παρέχεται κάποιο επιπλέον ευεργέτημα ή διευκόλυνση. ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΕΡΓΕΤΗΜΑΤΑ Η νομοθεσία ανέκαθεν προέβλεπε ρυθμίσεις ευεργετικού χαρακτήρα, με κριτήρια κυρίως κοινωνικά, που απηχούσαν το κοινό περί δικαίου αίσθημα και τις ανάγκες των πολιτών. Οι ρυθμίσεις αυτές αφορούσαν, είτε στην αναβολή της στράτευσης των υπόχρεων για λόγους υποκειμενικούς ή αντικειμενικούς (σπουδές, βλάβες στην υγεία κτλ), είτε στη μείωση της διάρκειας θητείας όσων η οικογενειακή - κυρίως - κατάσταση απαιτούσε ιδιαίτερη μέριμνα, είτε ακόμη και στην πλήρη απαλλαγή από τη στρατιωτική υποχρέωση. Η ισχύουσα νομοθεσία δεν απέκλινε αυτής της πρακτικής και προβλέπει ένα σύνολο ευεργετημάτων σύγχρονων, που καλύπτουν σχεδόν κάθε απαίτηση μέριμνας υπέρ των πολιτών, με γνώμονα πάντοτε και τις ανάγκες των Ε.Δ σε ανθρώπινο δυναμικό. Τα σπουδαιότερα από τα ευεργετήματα αυτά, περιγράφονται παρακάτω σε επιμέρους ενότητες. Αναβολές κατάταξης για λόγους Σπουδών Οι αναβολές αυτές προβλέπονται από το άρθρο 7 του ν. 1763/88, όπως ισχύει σήμερα και χορηγούνται σε στρατευσίμους των παρακάτω κατηγοριών: α. Στους σπουδαστές ανώτερων και ανώτατων σχολών του εσωτερικού ή του εξωτερικού, για κύριες ή μεταπτυχιακές σπουδές. β. Στους μαθητές λυκείου. γ. Στους σπουδαστές Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) ή σχολών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του εσωτερικού ή του εξωτερικού (π.χ. τεχνικές και επαγγελματικές σχολές διαφόρων ειδών), εφόσον δεν έχουν ήδη αποφοιτήσει από αντίστοιχο ινστιτούτο ή σχολή. δ. Σε κατόχους διδακτορικού διπλώματος, που διαπρέπουν σε επιστημονικές εργασίες ή έρευνες στο εξωτερικό, καθώς και στους πτυχιούχους Ιατρικής, που συνεχίζουν για την απόκτηση ιατρικής ειδικότητας. ε. Στους απόφοιτους λυκείων (κυρίως), που επιθυμούν να εισαχθούν σε σχολή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Βέβαια, οι αναβολές αυτές χορηγούνται ή δεν χορηγούνται, σε συνάρτηση με την ηλικία κάθε σπουδαστή και τη διάρκεια των σπουδών που πραγματοποιεί, διαρκούν δε, όσο τα έτη των σπουδών, συν δύο έτη για την κατηγορία α (με ανώτατο όριο ηλικίας το 28ο έτος) και συν ένα έτος για τις κατηγορίες β και γ (με ανώτατο όριο ηλικίας το 25ο έτος). Για τις κατηγορίες δ και ε χορηγείται αναβολή το ανώτερο μέχρι το 31ο και το 21ο έτος της ηλικίας των ενδιαφερομένων αντίστοιχα. Στη σελίδα 47 παρατίθεται το κείμενο του άρθρου 7 του ν. 1763/88, όπως ισχύει σήμερα, που ρυθμίζει τα θέματα αναβολών κατάταξης για λόγους σπουδών. Αναβολές κατάταξης για λόγους Υγείας Οι αναβολές αυτές προβλέπονται από το άρθρο 11 του ν. 1763/88, όπως ισχύει σήμερα και τη σχετική υπουργική απόφαση επί του άρθρου αυτού. Κάθε στρατεύσιμος ή οπλίτης, εφόσον παρουσιάζει προβλήματα υγείας, που τον καθιστούν προσωρινά ανίκανο να εκτελέσει στρατιωτική υπηρεσία, λαμβάνει αναβολή, συνολικής διάρκειας μέχρι δύο (2) χρόνια, που χορηγείται σε εξάμηνα, σε έτη ή και εφάπαξ, από τις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές των Ενόπλων Δυνάμεων ή τα Ειδικά Συμβούλια των Κέντρων Κατάταξης. Στις περιπτώσεις που τα υγειονομικά όργανα εντάσσουν στρατεύσιμο ή οπλίτη στην κατηγορία των ακαταλλήλων (Ι/5), αυτός απαλλάσσεται οριστικά από τη στράτευση, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 1763/88. Η ένταξη των στρατευσίμων σε κατηγορίες σωματικής ικανότητας, ανάλογα με την κατάσταση της υγείας τους, διενεργείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Π.Δ. 426/84, όπως ισχύει σήμερα. Οι στρατεύσιμοι που λαμβάνουν αναβολή υγείας, επανακατατάσσονται, μετά τη λήξη της, με μέριμνα των οικείων Σ.Γ και υποβάλλονται υποχρεωτικά σε υγειονομική και πάλι εξέταση. Οι απαλλασσόμενοι ως ακατάλληλοι, είναι δυνατόν να επανεξεταστούν οποτεδήποτε, είτε κατόπιν αίτησής τους, είτε και αυτεπάγγελτα, με ενέργειες της υπηρεσίας. Άλλες περιπτώσεις Αναβολών κατάταξης Πέραν των αναβολών για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, αναβολή κατάταξης προβλέπεται και στις περιπτώσεις στρατευσίμων, εφόσον: α. Έχουν αδελφό που υπηρετεί στις Ε.Δ. ή έχουν μεγαλύτερο αδελφό, που καλείται ταυτόχρονα με αυτούς για κατάταξη. Η αναβολή αυτή διαρκεί όσο και η θητεία του υπηρετούντος. β. Έχουν την ιδιότητα του μόνιμου κατοίκου εξωτερικού, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που θέτει η στρατολογική νομοθεσία, σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου. Η αναβολή αυτή είναι αόριστης διάρκειας και διακόπτεται από τους ενδιαφερόμενους, όταν αποφασίσουν να εκπληρώσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Αυτεπάγγελτη διακοπή επέρχεται με την απώλεια της ιδιότητας, για τους λόγους που η νομοθεσία προβλέπει (απέλαση στην Ελλάδα, παραμονή πλέον των έξι μηνών στη χώρα μας εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους κ.τ.λ.) γ. Υπηρετούν σε τακτικές Ένοπλες Δυνάμεις ξένου κράτους, του οποίου έχουν την υπηκοότητα. Η αναβολή αυτή λήγει την 31 Δεκεμβρίου του επόμενου έτους από το έτος απόλυσής τους. δ. Διακόπτουν τη μόνιμη διαμονή τους σε χώρα του πρώην Ανατολικού Συνασπισμού ή την Τουρκία και έρχονται στην Ελλάδα για μόνιμη εγκατάσταση. Η αναβολή αυτή λήγει 31 Δεκεμβρίου του έτους που προκύπτει, αν στην ημερομηνία άφιξης στη χώρα μας προστεθούν τρία (3) έτη. Για τα άτομα της κατηγορίας αυτής και το ιδιαίτερο ευεργετικό πλέγμα που τους διέπει, λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, παρατίθενται σε ξεχωριστή ενότητα πιο κάτω. ε. Νοσηλεύονται σε δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα, κρατούνται σε φυλακές, διατελούν σε εκτόπιση ή ακολουθούν εγκεκριμένο πρόγραμμα θεραπευτικής κοινότητας για απεξάρτηση από τη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Η αναβολή αυτή διαρκεί όσο διαρκούν οι αντίστοιχοι λόγοι. στ. Υποβάλλουν υποψηφιότητα για την εκλογή τους ως Βουλευτών, Ευροβουλευτών, Νομαρχών, Δημάρχων ή Προέδρων Κοινοτήτων. Μειωμένη Θητεία Στη σελίδα 49 παρατίθεται το κείμενο του άρθρου 9 του ν. 1763/88, όπως ισχύει σήμερα, στο οποίο αναφέρονται όλες οι κατηγορίες των δικαιούχων μειωμένης θητείας, για οικογενειακούς ή άλλους λόγους. Ειδικά οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού, που, σύμφωνα με την παράγραφο 1β (δδ) του ανωτέρω άρθρου 9, υπηρετούν εξάμηνη μειωμένη θητεία, έχουν τη δυνατότητα να την εκπληρώσουν και τμηματικά, υπηρετώντας τουλάχιστον δύο (2) μήνες κάθε φορά, οποτεδήποτε επιθυμούν. Ειδική περίπτωση αποτελεί η τρίμηνη μείωση θητείας, που προβλέπεται για όσους νέους επιλέγουν να στρατευθούν χωρίς να κάνουν χρήση του δικαιώματος αναβολής λόγω σπουδών σε σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του εσωτερικού. Η μείωση αυτή αποτελεί καινοτομία του ν. 2510/97, με την οποία επιδιώχθηκε η περιστολή των αναβολών σπουδών, με την "επιβράβευση" όσων νέων κατατάσσονται, χωρίς να κάνουν χρήση τους. Απαλλαγή από τη στράτευση Από την υποχρέωση στράτευσης απαλλάσσονται οι παρακάτω κατηγορίες: α. Οι πατέρες τεσσάρων παιδιών. β. Οι κρινόμενοι από τις υγειονομικές επιτροπές των Ενόπλων Δυνάμεων ως ακατάλληλοι για στράτευση, εξαιτίας σοβαρής βλάβης της υγείας τους. γ. Οι θρησκευτικοί λειτουργοί, οι μοναχοί και οι δόκιμοι μοναχοί γνωστής θρησκείας. δ. Οι καταδικαζόμενοι σε καθαίρεση ή σε ποινή που για τους στρατιωτικούς συνεπάγεται καθαίρεση. Οι απαλλασσόμενοι των παραπάνω κατηγοριών, εκτός της περίπτωσης α, υπέχουν στρατιωτική υποχρέωση, εφόσον εκλείψουν οι λόγοι απαλλαγής πριν τη συμπλήρωση του 50ου έτους της ηλικίας τους. ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΕΡΓΕΤΗΜΑΤΑ Από την ισχύουσα νομοθεσία προβλέπεται η χορήγηση και άλλων ευεργετημάτων, που τα χαρακτηρίζουμε ως ειδικά, για λόγους συστηματικής παρουσίασής τους στο κείμενο που έχετε στα χέρια σας, αλλά και επειδή δεν διακρίνονται, σε σχέση με εκείνα που παρατέθηκαν πιο πάνω, αφενός από τη μαζικότητα υπαγωγής (άρα και το ανάλογο μαζικό ενδιαφέρον) και αφετέρου, από τη συνεχή διαχρονική παρουσία τους στα κατά καιρούς στρατολογικά νομοθετήματα. Τα ευεργετήματα αυτά περιγράφονται στις ενότητες που ακολουθούν. Τακτοποίηση ατόμων μεγάλης ηλικίας Με τον ν. 2510/97 δόθηκε μια ακόμη ευκαιρία σε άτομα μεγάλης σχετικά ηλικίας να τακτοποιηθούν στρατολογικά. Όσοι ανήκουν στις παρακάτω κλάσεις και κατηγορίες, μπορούν να εξαγοράσουν το υπόλοιπο των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων (προς 100.000 δραχμές ανά μήνα), αφού προηγουμένως εκπληρώσουν τον αντίστοιχο χρόνο στρατιωτικής υποχρέωσης:
Όσοι από τους παραπάνω έχουν στρατιωτική υποχρέωση τεσσάρων και πλέον μηνών, μπορούν να την εκπληρώσουν και τμηματικά τουλάχιστον κατά δίμηνο κάθε φορά, μέσα σε τρία έτη από το έτος πρώτης κατάταξης. Αναγνώριση υπηρεσίας σε τακτικές Ένοπλες Δυνάμεις συμμαχικού κράτους Για όσους Έλληνες υπηρετήσουν σε τακτικές Ένοπλες Δυνάμεις συμμαχικού κράτους για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών (3) μηνών, δίνεται η δυνατότητα να αναγνωρίσουν την υπηρεσία αυτή και, εφόσον με το αναγνωριζόμενο διάστημα δεν καλύπτουν το σύνολο των αντίστοιχων υποχρεώσεων στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, να εξαγοράσουν το υπόλοιπο, προς 30.000 δραχμές για κάθε μήνα υποχρέωσης. Ως συμμαχικά, θεωρούνται τα κράτη- μέλη του ΝΑΤΟ και η Κύπρος. Τακτοποίηση των ατόμων που έχουν Ελληνική και Γερμανική Υπηκοότητα με βάση τη Σύμβαση Ελλάδος- Γερμανίας του 1961 Με την ανωτέρω σύμβαση, που συνάφθηκε για θέματα εμπορικά και οικονομικά, έγινε και ρύθμιση για τις στρατιωτικές υποχρεώσεις των ατόμων, που έχουν την υπηκοότητα και των δύο κρατών, προκειμένου να αποφευχθεί η πρόσκλησή τους για κατάταξη και στις δύο χώρες. Με βάση τη σύμβαση αυτή, όσοι Έλληνες έχουν και τη γερμανική υπηκοότητα, είναι δε μόνιμα εγκατεστημένοι στη Γερμανία, όπου ασκούν βιοποριστική δραστηριότητα, δικαιούνται αναβολής κατάταξης στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις για όσο χρόνο διατηρούν τις ιδιότητες αυτές. Εφόσον οι παραπάνω υπηρετήσουν τη θητεία τους στη Γερμανία, έχουν τη δυνατότητα να μην υπηρετήσουν στη χώρα μας. Αντιμετώπιση Επαναπατριζομένων από χώρες του Πρώην Ανατολικού Συνασπισμού και την Τουρκία Αναγνωρίζοντας τα προβλήματα προσαρμογής στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα των ατόμων, που προέρχονται από τις παραπάνω χώρες, αλλά και τις συνθήκες, υπό τις οποίες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις χώρες αυτές, η Πολιτεία θέσπισε ένα πλέγμα μέτρων, προκειμένου να τους ανακουφίσει, αναφορικά με την εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων. Εκτός της τριετούς αναβολής κατάταξης, για την οποία αναφερθήκαμε πιο πάνω, προβλέπεται ένταξη στους υπόχρεους εξάμηνης μειωμένης θητείας, για όσους ήλθαν στην Ελλάδα μετά το δέκατο έτος της ηλικίας τους (η οποία μετατρέπεται σε τρίμηνη για τους γεννηθέντες τα έτη 1966 έως και 1971). Επιπρόσθετα, όσοι γεννήθηκαν μέχρι και το 1965, έχουν το δικαίωμα να εξαγοράσουν όλες τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις εντός του χρονικού διαστήματος της αναβολής, προς 10.000 δραχμές ανά μήνα. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΦΥΓΟΣΤΡΑΤΙΑΣ Το πρόβλημα αυτό δημιουργείται από δύο κατηγορίες, τους ανυπότακτους και τους λιποτάκτες, για τις οποίες ακολουθεί ανάλυση σε ξεχωριστές ενότητες. Ανυπότακτοι Ορισμός: Ανυπότακτοι κηρύσσονται όσοι, μετά από πρόσκληση για κατάταξη στις Ε.Δ., δεν εμφανίζονται στις ορισμένες ημερομηνίες ή προθεσμίες στις μονάδες κατάταξης. Κυρώσεις: Στους ανυπότακτους επιβάλλεται πρόσθετη υπηρεσία έξι (6) μηνών και υποβάλλεται εναντίον τους μήνυση στην αρμόδια στρατιωτική δικαστική αρχή, αφού διαπράττουν αδίκημα, που προβλέπεται να τιμωρείται από τις διατάξεις του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα. Στους ανυπότακτους δεν επιτρέπεται η έκδοση ή θεώρηση διαβατηρίου, καθώς και η αναχώρηση για χώρα του εξωτερικού. Όσοι καταδικάζονται για ανυποταξία, στερούνται της ικανότητας να εκλέγουν και να εκλέγονται, να διορίζονται σε δημόσια θέση ή να ασκούν επάγγελμα, που προϋποθέτει άδεια διοικητικής ή αστυνομικής αρχής. Η ανυποταξία διατηρείται μέχρι τη συμπλήρωση του 50ου έτους της ηλικίας, εφόσον δεν υπάρξει κατάταξη ή με άλλο τρόπο διακοπή της. Το πρόβλημα και η λύση του: Οι ανυπότακτοι, που, σε πάγια βάση, ανέρχονται στους 14.000 περίπου, αποτελούν διαχρονικά το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα της στρατολογίας. Η Πολιτεία, προσπαθώντας να το επιλύσει, προέβαινε κατά καιρούς σε ευεργετικές ρυθμίσεις. Η λύση του προβλήματος είναι οπωσδήποτε δύσκολη και προϋποθέτει μελέτη για τη λήψη των κατάλληλων μέτρων. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανυπότακτων προέρχεται από τα άτομα που μεταβαίνουν στο εξωτερικό για σπουδές, διευκολυνόμενα με πολυετείς αναβολές κατάταξης. Με τη λήξη των αναβολών αυτών, ευρισκόμενοι πλέον σε σχετικά μεγάλη ηλικία εκτός Ελλάδος, με επαγγελματική σταδιοδρομία και οικογενειακές, πιθανώς, υποχρεώσεις στη χώρα των σπουδών τους, αντιμετωπίζουν αντικειμενικές δυσκολίες στο να στρατευθούν, οπότε επιλέγουν την ανυποταξία. Επίσης, κατά την ψήφιση του άρθρου 1 του ν. 2510/97 εκφράστηκε η άποψη, ότι τα ληφθέντα τότε ευεργετικά μέτρα για τη ρύθμιση των στρατιωτικών υποχρεώσεων ατόμων μεγάλης ηλικίας (για τα οποία αναφερθήκαμε αναλυτικά πιο πάνω), θα είναι τα τελευταία υπέρ όσων φυγοστρατούν. Άλλα ευεργετικά μέτρα υπέρ των ανυπότακτων. Η Πολιτεία, εκτιμώντας ότι είναι δυνατόν να προκύψει για τους ανυπότακτους του εξωτερικού έκτακτο και σοβαρό περιστατικό, ατομικό ή οικογενειακό, που να επιβάλλει την αυτοπρόσωπη παρουσία τους στην Ελλάδα (θάνατος ή σοβαρή ασθένεια γονέα κτλ), θέσπισε με τον ν. 2510/97 διάταξη ανθρωπιστικού χαρακτήρα, η οποία τους δίνει το δικαίωμα να έρχονται στη χώρα μας για χρονικό διάστημα μέχρι δεκαπέντε ημέρες και να αναχωρούν για το εξωτερικό, χωρίς έλεγχο στρατολογικής κατάστασης, ύστερα από απόφαση του κ. Υπουργού Εθνικής Άμυνας. Πρόσφατα νομοθετήθηκε διάταξη σύμφωνα με την οποία το χρονικό αυτό διάστημα των δεκαπέντε ημερών μπορεί να ανανεώνεται μέχρι τη συμπλήρωση τριών μηνών συνολικά, αποκλειστικά σε περιπτώσεις που η είσοδος και παραμονή στην Ελλάδα επιβάλλεται για λόγους προσωπικής ασφάλειας, εξαιτίας σοβαρών πασίδηλων γεγονότων που διαδραματίζονται στις χώρες διαμονής τους, όπως εξεγέρσεις, πόλεμοι ή θεομηνίες. Σύμφωνα με ειδική διάταξη επίσης, είναι δυνατή, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και σε περιόδους εκλογικών αναμετρήσεων για την ανάδειξη βουλευτών, ευρωβουλευτών ή στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης, η είσοδος και παραμονή στην Ελλάδα χωρίς έλεγχο στρατολογικής κατάστασης, για χρονικό διάστημα μέχρι σαράντα ημέρες, ανυπότακτων του εξωτερικού, που επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Λιποτάκτες Ορισμός: Λιποτάκτες κηρύσσονται οι οπλίτες που εγκαταλείπουν αυθαίρετα τη μονάδα ή υπηρεσία τους και απουσιάζουν για χρόνο, που καθορίζει κατά περίπτωση ο Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας (ΣΠΚ). Κυρώσεις: Στους λιποτάκτες επιβάλλονται οι οριζόμενες από τον ΣΠΚ κυρώσεις, καθώς και πρόσθετη υπηρεσία ίση με το χρόνο λιποταξίας, που δεν μπορεί όμως να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες. Οι λοιπές στερήσεις είναι ίδιες με αυτές που αναφέρθηκαν αμέσως πιο πάνω για τους ανυπότακτους. Ο αριθμός των λιποτακτών ανέκαθεν ήταν πολύ μικρός και δεν δημιουργεί ανησυχία. Οι οπλίτες, που υποπίπτουν στο αδίκημα αυτό, είτε εμφανίζουν μια γενικότερη παραβατική συμπεριφορά, είτε με τη στάση τους εκφράζουν αδυναμία προσαρμογής στο στρατιωτικό περιβάλλον, καταστάσεις, που αμφότερες θα ήταν δυνατόν κατά τη γνώμη μας να αντιμετωπιστούν, στα πλαίσια της αρμοδιότητας της υγειονομικής υπηρεσίας των Ε.Δ (απαλλαγή από τη στράτευση, χορήγηση αναβολών υγείας κτλ). Στη σελίδα 40 παρατίθενται διαγράμματα, με αριθμητικά στοιχεία των ανυπότακτων κατά την 1 Ιαν 2001. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗ ΣΤΡΑΤΕΥΣΗ Με τα άρθρα 18 έως και 24 του ν. 2510/97, αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας η αντίρρηση συνείδησης στην εκτέλεση στρατιωτικής υπηρεσίας. Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, όσοι επικαλούνται τις θρησκευτικές ή ιδεολογικές πεποιθήσεις τους, προκειμένου να μην εκπληρώσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, είναι δυνατόν να αναγνωρίζονται ως αντιρρησίες συνείδησης και να εκπληρώνουν άοπλη θητεία ή εναλλακτική πολιτική υπηρεσία. Για το σκοπό αυτό, οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, τα οποία, με μέριμνα της ΔΣΛ/ΓΕΕΘΑ, εξετάζονται από ειδική επιτροπή, που μπορεί να ζητήσει και την αυτοπρόσωπη ενώπιόν της παρουσία των ενδιαφερόμενων και εισηγείται στον κ. Υπουργό Εθνικής Άμυνας, ο οποίος αποφασίζει για την αναγνώρισή τους ή μη ως αντιρρησιών. Οι αναγνωριζόμενοι, σύμφωνα με την ανωτέρω διαδικασία, ως αντιρρησίες συνείδησης, υποχρεούνται να εκπληρώσουν άοπλη θητεία ή πολιτική υπηρεσία ίση με εκείνη που θα εκπλήρωναν, αν υπηρετούσαν ενόπλως, προσαυξημένη κατά δώδεκα (12) μήνες για όσους επιλέγουν άοπλη θητεία και κατά δεκαοκτώ (18) για όσους επιλέγουν πολιτική υπηρεσία. Οι περιπτώσεις αντιρρησιών αφορούν, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, επικαλούμενους λόγους θρησκευτικούς (μάρτυρες του Ιεχωβά), ενώ όλοι μέχρι σήμερα (πλην ενός, που ζήτησε να εκπληρώσει άοπλη θητεία) ζητούν να εκπληρώσουν πολιτική υπηρεσία. Η πολιτική αυτή υπηρεσία εκπληρώνεται σε φορείς του δημοσίου και κοινωφελή ιδρύματα, εκ των προτέρων καθορισμένα, που εδρεύουν σε περιοχές εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων. Αναφέρθηκε όμως ότι σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρήθηκαν φαινόμενα απροθυμίας ή κακής συμπεριφοράς των αντιρρησιών στις υπηρεσίες που διατέθηκαν και αντιμετωπίστηκαν πειθαρχικά από τις υπηρεσίες αυτές, στα πλαίσια της πειθαρχικής δικαιοδοσίας που τους παρέχεται και, σε οριακές περιπτώσεις, εφαρμόστηκε η κύρωση της έκπτωσης από το δικαίωμα της εναλλακτικής πολιτικής υπηρεσίας, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπουν οι ανωτέρω διατάξεις. Μέχρι σήμερα, ο θεσμός έχει λειτουργήσει ικανοποιητικά και δεν σημειώθηκε σοβαρή αύξηση του αριθμού των αντιρρησιών, σε σύγκριση με το προϊσχύσαν νομικό καθεστώς, κατά το οποίο οι αντιρρησίες καταδικάζονταν για ανυπακοή και εξέτιαν πολυετή φυλάκιση. Από την 1 Ιαν 98, που άρχισε να εφαρμόζεται ο νέος θεσμός, μέχρι σήμερα, έχουν υποβληθεί 505 αιτήσεις αναγνώρισης αντιρρησιών, από τις οποίες απορρίφθηκαν 9, ενώ 7 αντιρρησίες εξέπεσαν του δικαιώματος εκπλήρωσης πολιτικής υπηρεσίας για πειθαρχικούς λόγους. Αξίζει να σημειωθεί ότι 6 περιπτώσεις αναγνωρισμένων αντιρρησιών, που εκπλήρωναν πολιτική υπηρεσία, μετέπεσαν στους υπόχρεους ένοπλης θητείας, με αίτησή τους. Χρηματικά ποσά που καταβάλλονται σύμφωνα με διατάξεις της στρατολογικής νομοθεσίας Η στρατολογική νομοθεσία προβλέπει σε αρκετές διατάξεις της την εξαγορά, αφενός χρόνου στρατιωτικής υποχρέωσης από στρατεύσιμους διαφόρων κατηγοριών και, αφετέρου, χρόνου πρόσθετης στρατιωτικής υποχρέωσης, που επιβάλλεται ως διοικητική κύρωση σε στρατεύσιμους, που δεν τηρούν συγκεκριμένες υποχρεώσεις, που απορρέουν από διάφορες διατάξεις. Η εξαγορά αυτή, όπως καθορίστηκε με τον ν. 2510/97, πραγματοποιείται στις κατά τόπους Δ.Ο.Υ, με ειδικό σημείωμα των αρμόδιων Σ.Γ και τα ποσά αυτά περιέρχονται στον Κρατικό Προϋπολογισμό. Το συνολικό ποσό, που έχει καταβληθεί από τον Ιούνιο του 1997 μέχρι σήμερα, υπερβαίνει τα 3 δις δραχμές, αυξανόμενο κατά 130 εκατ. δραχμές περίπου κάθε μήνα. Εμπλοκή των στρατολογικών υπηρεσιών στα θέματα εφεδρείας Τα Στρατολογικά Γραφεία έχουν καταρχήν υποχρέωση να ελέγχουν το νόμιμο της εκπλήρωσης των στρατιωτικών υποχρεώσεων για τους απολυόμενους οπλίτες και των τριών Κλάδων. Στη συνέχεια εμπλέκονται στις παρακάτω κυρίως διαδικασίες: α. Ενημερώνουν μηνιαίως με καταστάσεις τους φορείς επιστρατεύσεως και των τριών Κλάδων, αναφορικά με τις μεταβολές, που επέρχονται σε εφέδρους τους και επηρεάζουν την ένταξη στα οικεία σχέδια ή την εν γένει παρακολούθησή τους. β. Χορηγούν τις προβλεπόμενες εξαιρέσεις από την υποχρέωση κατάταξης σε εφέδρους, που καλούνται σε ασκήσεις - μετεκπαιδεύσεις και προβάλλουν νόμιμα κωλύματα, αναζητούν δε τους εφέδρους που δεν κατατάχθηκαν σε παρόμοιες προσκλήσεις και κηρύσσουν ανυπότακτους, όσους δεν έχουν κάποιο νόμιμο λόγο, μεριμνώντας ταυτόχρονα για την άμεση κατάταξή τους. γ. Διαθέτουν μόνιμους Αξιωματικούς για τη στελέχωση των Ειδικών Στρατολογικών Συμβουλίων των κατά τόπους μονάδων κατάταξης και των τριών Κλάδων, που πραγματοποιούν ασκήσεις- μετεκπαιδεύσεις. δ. Υποβάλλουν προτάσεις προαγωγής των εφέδρων στην εφεδρεία Αξιωματικών της περιοχής τους, κατά το χρόνο που αυτοί συγκεντρώνουν τις νόμιμες προϋποθέσεις και προβαίνουν στην ορκωμοσία των εξ απονομής εφέδρων Αξιωματικών (Ιατροί, Οδοντίατροι κτλ). ε. Εμπλέκονται στις διαδικασίες χορήγησης αναστολών κατάταξης σε εφέδρους, σύμφωνα με το ΝΔ 107/73 (αυτοδίκαιες, ονομαστικές, ομαδικές). στ. Ενημερώνονται για τους εφέδρους, που είναι οργανωμένοι για την υλοποίηση των επιστρατευτικών σχεδίων και διαθέτουν τους υπόλοιπους για τη συγκρότηση Ταγμάτων Εθνοφυλακής και για ανάγκες άλλων φορέων (ΠΣΕΑ Νομαρχιών για την πολιτική επιστράτευση κτλ). ζ. Σύμφωνα με τον ν. 2641/98, προβλέπεται να συνεργάζονται με τους Ο.Τ.Α για την καταγραφή σε ειδικούς καταλόγους των πολιτών, που συμμετέχουν στα σχέδια Παλλαϊκής Άμυνας. Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, η Διεύθυνσή μας έχει επιφορτιστεί με τη δημιουργία φορέα παρακολούθησης των πλεοναζόντων εφέδρων και των τριών Κλάδων, μετά την πλήρη μηχανογράφηση των υπηρεσιών στρατολογίας, ώστε να είναι δυνατός ο κεντρικός σχεδιασμός αξιοποίησής τους, όπου και όπως απαιτηθεί. Πιστοποίηση της στρατολογικής κατάστασης των Ελλήνων πολιτών Το αρχείο των Στρατολογικών Γραφείων αποτελεί την αποκλειστική πηγή για την απόδειξη της στρατολογικής κατάστασης των Ελλήνων πολιτών, ανεξάρτητα αν και σε ποιο Κλάδο εξεπλήρωσαν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Για το σκοπό αυτό εκδίδουν πιστοποιητικά στρατολογικής κατάστασης δύο τύπων (Α' και Β'), ύστερα από αίτηση των ενδιαφερομένων, που τα χρησιμοποιούν για κάθε πιθανή νόμιμη χρήση (τις περισσότερες φορές για διορισμό, συνταξιοδότηση ή έκδοση και θεώρηση διαβατηρίου). Τα πιστοποιητικά αυτά εκδίδονται σε προτυπωμένα ειδικά έντυπα, με έγχρωμη υδατογράφηση και υπό μορφή μπλοκ, φέρουν εξατομικευμένη αρίθμηση και χρεώνονται στα αρμόδια Στρατολογικά Γραφεία, για να υπάρχει βεβαιότητα για το φορέα έκδοσης κάθε πιστοποιητικού. Τα πιστοποιητικά που εκδίδονται κατ' έτος υπερβαίνουν τις 100.000 και έχει επιτευχθεί να επιδίδονται στους πολίτες συνήθως την ίδια ή την επομένη της ημέρας αίτησής τους, αν και η διαδικασία έκδοσής τους είναι χειρογραφική και απαιτεί, όπως είναι φυσικό, αρκετό χρόνο. Πρόσφατα, η έκδοση των πιστοποιητικών αυτών εντάχθηκε σε πρόγραμμα πιλότο του ΥΠΕΣΔΔΑ και η αίτηση των πολιτών γίνεται πλέον και τηλεφωνικά, μέσω ειδικής υπηρεσίας του ΟΤΕ, η δε αποστολή πραγματοποιείται με συστημένη επιστολή, την επόμενη συνήθως από την ημέρα της τηλεφωνικής αίτησης. Η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται με πολύ καλά αποτελέσματα και έχει συμβάλλει στην ποιοτικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών, οι οποίοι κάνουν ευρεία χρήση του θεσμού και αποφεύγουν έτσι την ταλαιπωρία μετακίνησης προς το Στρατολογικό Γραφείο και της αναμονής, κερδίζοντας σε κόπο, χρόνο και χρήμα. Μέχρι πρότινος υπήρχε έντονο πρόβλημα με την έκδοση των πιστοποιητικών, σε όσους ήταν υποψήφιοι για πρόσληψη στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ως μόνιμοι ή με συμβάσεις περιορισμένου χρόνου. Στις περιόδους διαγωνισμών τέτοιου είδους, όταν οι απαιτήσεις για πιστοποιητικά ήταν κατακόρυφα αυξημένες, τα Στρατολογικά Γραφεία κυριολεκτικά "πάγωναν" όλες τις άλλες εργασίες τους και το προσωπικό ασχολούνταν μόνο με την έκδοση πιστοποιητικών. Για τη θεραπεία αυτού του προβλήματος, έχει προωθηθεί ήδη σχέδιο κοινής απόφασης ΥΠΕΘΑ και ΥΠΕΣΔΔΑ, με την οποία θα καθιερωθεί η έκδοση πιστοποιητικών, όχι για όλους τους υποψήφιους των κατά καιρούς διαγωνισμών, αλλά μόνο για τους οριστικά προσλαμβανόμενους. Κατά συνέπεια και ο αριθμός των εκδιδόμενων πιστοποιητικών θα μειωθεί δραματικά και η γραφειοκρατία θα μειωθεί αισθητά. Τήρηση και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων Αν και η διαδικασία διεξαγωγής των εργασιών των ΣΓ είναι, όπως προείπαμε, χειρογραφική, εντούτοις είναι σε θέση να τηρούν και να υποβάλλουν σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά και εκτάκτως όταν απαιτηθεί, όλα εκείνα τα στατιστικά στοιχεία που ενδιαφέρουν το ΓΕΕΘΑ και τα Γενικά Επιτελεία των Κλάδων και ιδιαίτερα: Αριθμητικά στοιχεία για την απόδοση των κλάσεων, διαχρονικά για όλες τις παρακολουθούμενες κλάσεις. Αριθμητικά στοιχεία των κατατασσομένων με κάθε ΕΣΣΟ και κάθε κλάση, για την οποία εξάγονται και στοιχεία για τον αριθμό όσων κρίνονται ακατάλληλοι ή λαμβάνουν αναβολή λόγω υγείας. Αριθμητικά στοιχεία σε μηνιαία και ετήσια βάση για τους μεταφερόμενους σε κατηγορίες μειωμένης θητείας οπλίτες, κατά κατηγορία και κατά περίπτωση. Αριθμητικά στοιχεία για όσους βρίσκονται νόμιμα εκτός Ενόπλων Δυνάμεων (με αναβολές σπουδών, υγείας κ.τ.λ), κατά κλάση και κατηγορία. Αριθμητικά στοιχεία για τους διατελούντες σε ανυποταξία και λιποταξία, κατά κλάση και χώρα παραμονής. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλουν στρατεύσιμοι ή οπλίτες, για την εξαγορά στρατιωτικής υπηρεσίας (συνήθως πρόσθετης), σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας, κατά κωδικό του προϋπολογισμού υπέρ του οποίου καταβάλλονται. Αριθμητικά στοιχεία για τους ανήκοντες σε παλαιές σχετικά κλάσεις και κατατάσσονται στις ΕΔ, με τις ευεργετικές ρυθμίσεις του ν. 2510/97. Τα παραπάνω στοιχεία τηρούνται και υφίστανται στη συνέχεια μηχανογραφική επεξεργασία από τη ΔΣΛ/ΓΕΕΘΑ και τις ΔΣΛ ή άλλους φορείς των Κλάδων. Διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων των Ελλήνων πολιτών Το αρχείο των Στρατολογικών Υπηρεσιών είναι από τη φύση του ογκώδες, με μεγάλο χρονικό ορίζοντα τήρησης και περιλαμβάνει διαχρονικά πληροφορίες για όλους τους Έλληνες πολίτες. Οι πληροφορίες αυτές σε πολλές περιπτώσεις αφορούν δεδομένα της προσωπικότητάς τους, όπως υγειονομικές κρίσεις, αποτελέσματα εκκαθάρισης στρατιωτικών ποινικών υποθέσεων, στρατολογική κατάσταση, σωματομετρικά στοιχεία και πολλά άλλα. Εξαιτίας της σοβαρότητας αυτών των στοιχείων, ανέκαθεν υπήρχε ρητή πρόβλεψη για το απόρρητο των στρατολογικών δεδομένων κάθε πολίτη έναντι τρίτων, η τήρηση του οποίου δέσμευε και δεσμεύει το προσωπικό όλων των Υπηρεσιών μας, χωρίς να έχουν υπάρξει μέχρι σήμερα προβλήματα. Ήδη η Διεύθυνση βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, προκειμένου να εξασφαλιστεί ακόμη περισσότερο η προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των πολιτών, κατά την τήρηση και επεξεργασία των αρχείων μας, σύμφωνα με τις διαδικασίες και επιταγές της οικείας νομοθεσίας (ν. 2472/97). << back |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||